Η σωστή χρήση της γλώσσας ως μέσου επικοινωνίας και εργαλείου για την ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και συναισθημάτων, αποτελεί μέριμνα και στόχο κάθε εκπαιδευτικού αλλά και κάθε μέλους της σχολικής μας κοινότητας. Ειδικότερα, όμως, η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών στο Γυμνάσιο και η καλλιέργεια της γλώσσας όχι μόνο ως μέσου επικοινωνίας αλλά και ως φορέα παιδείας, ιστορίας και πολιτισμού, αποτελεί αντικείμενο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας, το οποίο διδάσκεται πέντε (5) ώρες στην Α’ τάξη και τέσσερεις (4) ώρες στη Β’ και Γ’ τάξη σε εβδομαδιαία βάση.
Το διδακτικό αντικείμενο της Νεοελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας διακρίνεται σε δύο κλάδους:
Α) Γλωσσική Διδασκαλία (Νεοελληνική Γλώσσα)
Β) Νεοελληνική Λογοτεχνία
Α) Γλωσσική Διδασκαλία (Νεοελληνική Γλώσσα)
Οι στόχοι του μαθήματος:
Στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της γλωσσικής και επικοινωνιακής ικανότητας των μαθητών, στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανάγνωσης και κατανόησης του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς και στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης τους.
Ειδικότερα με τη διδασκαλία του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας επιδιώκεται οι μαθητές:
• Να γνωρίσουν όλα τα είδη προφορικού και γραπτού λόγου καθώς και τον τρόπο οργάνωσής τους.
• Να είναι σε θέση να εντοπίσουν συγκεκριμένες πληροφορίες που περιέχονται σε ένα κείμενο.
• Να μπορούν να κατανοήσουν το επικοινωνιακό πλαίσιο ενός κειμένου, συσχετίζοντας τις βασικές πληροφορίες και αναγνωρίζοντας το σκοπό του.
• Να αξιολογούν τα επιχειρήματα που προβάλλονται σε ένα κείμενο καθώς και την αποτελεσματική χρήση των γραμματικοσυντακτικών και λεξιλογικών χαρακτηριστικών του.
• Να ασκηθούν στην εμβάθυνση και την ερμηνεία του κειμένου με βάση το κοινωνικό και ιστορικό πλαίσιό του.
• Να προσεγγίζουν κριτικά ένα κείμενο με βάση τις προσωπικές γνώσεις και εμπειρίες τους.
• Να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά το λεξικό καθώς και τα εγχειρίδια Γραμματικής και Συντακτικού.
• Να διευρύνουν το λεξιλόγιό τους.
• Να εξασκηθούν στη σύνθεση γραπτού ή προφορικού λόγου, εκφράζοντας τις ιδέες τους και στηρίζοντας τις απόψεις τους με επιχειρήματα εντός ενός ορισμένου επικοινωνιακού πλαισίου.
Πώς επιτυγχάνουμε τους στόχους μας:
Το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας δομείται και υλοποιείται σύμφωνα με τις σύγχρονες παιδαγωγικές αρχές και με βάση τις γενικές αρχές και τη φιλοσοφία του σχολείου μας.
Ειδικότερα:
• Δημιουργούμε στους μαθητές το ενδιαφέρον να συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες κατανόησης και παραγωγής λόγου που καλύπτουν όλα τα ενδιαφέροντα και ποικίλουν ως προς το είδος και το ύφος. Οι μαθητές μας λαμβάνουν μέρος σε οργανωμένες συζητήσεις, δραματοποιημένες περιστάσεις επικοινωνίας, παρουσιάσεις καθώς και δραστηριότητες προ-συγγραφής και σύνταξης όλων των ειδών γραπτού λόγου.
• Ενθαρρύνουμε τις ομαδοσυνεργατικές διδακτικές πρακτικές στην τάξη. Ειδικότερα, όσον αφορά τους μαθητές της Α’ Γυμνασίου, διευρύνουμε τη στοχοθεσία του μαθήματος θέτοντας ταυτόχρονα κοινωνικούς και συναισθηματικούς στόχους που επιτυγχάνονται μέσα από ομαδικές δράσεις και βιωματικές δραστηριότητες.
• Εξοικειώνουμε τους μαθητές με διαδικασίες αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης μέσα από κατάλληλα σχεδιασμένες διδακτικές ενέργειες.
• Ελέγχουμε τακτικά την πρόοδο των μαθητών και δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ανατροφοδότησή τους με στόχο τη βελτίωση του συνόλου των δεξιοτήτων τους.
• Παρέχουμε στους μαθητές επιπλέον εκπαιδευτικό υλικό σχεδιασμένο από τους καθηγητές του σχολείο μας προκειμένου να εξυπηρετεί τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε μαθητή.
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ
Για καθεμία από τις τάξεις του Γυμνασίου καθορίζεται ως διδακτέα ύλη αυτή που περιέχεται στο αντίστοιχο σχολικό εγχειρίδιο.
Β) Νεοελληνική Λογοτεχνία
Οι στόχοι του μαθήματος:
Στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στη λογοτεχνία και την ανθρώπινη εμπειρία, καθώς και στην ενίσχυση της δημιουργικής σχέσης των μαθητών/τριών με τη λογοτεχνία μέσα από την ανάγνωση, την κατανόηση και την παραγωγή λόγου.
Ειδικότερα με τη διδασκαλία του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας επιδιώκεται οι μαθητές:
• Να γνωρίσουν λογοτεχνικά κείμενα, πεζά και ποιητικά, της ελληνικής αλλά και της ξένης λογοτεχνίας.
• Να αναπτύξουν δεξιότητες κατανόησης και να εμβαθύνουν στα λογοτεχνικά κείμενα, αντλώντας και αξιοποιώντας τα στοιχεία εκείνα που βοηθούν στην ερμηνεία τους.
• Να εντοπίζουν ιδέες, στάσεις, αξίες και συμπεριφορές που αναδεικνύονται σε ένα κείμενο, να τα προσεγγίζουν κριτικά και να τα συσχετίζουν με προσωπικά βιώματα και εμπειρίες.
• Να καλλιεργήσουν τις αναγνωστικές και κοινωνικές δεξιότητές τους, τόσο στο πλαίσιο της διδασκαλίας, όσο και μέσα από τις ομαδικές δραστηριότητες.
• Να προσεγγίσουν αισθητικά τα λογοτεχνικά κείμενα, να απολαύσουν την ανάγνωση ώστε να καταστούν ενεργοί αναγνώστες.
Πώς επιτυγχάνουμε τους στόχους μας:
• Εντάσσουμε στη διδασκαλία του μαθήματος ποικιλία λογοτεχνικών κειμένων, λαμβάνοντας υπόψη την αναγνωστική εμπειρία των μαθητών.
• Ενθαρρύνουμε την έκφραση διαφορετικών «αναγνώσεων» κατά την επεξεργασία και ερμηνεία ενός κειμένου από τους μαθητές.
• Ενθαρρύνουμε τους μαθητές να μελετούν εξωσχολικά λογοτεχνικά βιβλία της αρεσκείας τους, μέσα από τους τίτλους που προσφέρει η βιβλιοθήκη του σχολείου μας.
• Δίνουμε στους μαθητές τη δυνατότητα να παρουσιάσουν στην τάξη, είτε ατομικά είτε σε ομάδες, τις δικές τους πρωτότυπες κριτικές προσεγγίσεις κειμένων που συνεξετάζονται στο πλαίσιο της ίδιας θεματικής ενότητας.
• Αξιοποιούμε τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη διδασκαλία της λογοτεχνίας καθώς διευρύνουν την ποικιλία των δραστηριοτήτων και ενισχύουν το βαθμό συμμέτοχης των μαθητών/τριών σε αυτές.
• Δίνουμε έμφαση στη σύνδεση της λογοτεχνίας με τα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα αλλά και τις τέχνες, όπως τη μουσική, τη δραματοποίηση και την κινηματογραφική απεικόνιση.
• Οργανώνουμε εκδηλώσεις και ομιλίες με αφορμή τα λογοτεχνικά κείμενα που μελετούν οι μαθητές, καθώς και παρουσιάσεις βιβλίων στο Αμφιθέατρο του σχολείου μας.
ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΥΛΗ
Στη διδακτέα ύλη του μαθήματος της Νεοελληνικής Γραμματείας περιλαμβάνονται κείμενα που επιλέγονται ελεύθερα από τους διδάσκοντες από το σχολικό εγχειρίδιο. Συμπληρωματικά, οι μαθητές ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούν ως βιβλία αναφοράς την «Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» και το «Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων».